In een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep van 5 januari 2022 over een arbeidsongeschiktheidsuitkering vond de verzekerde dat zij een zogenaamde “medische afzakker” was. Zij kon haar eigen werk niet meer doen, maar wilde zich niet ziekmelden en is daarom in een lichtere functie gaan werken. Het was de vraag of haar eerdere het lichtere werk als uitgangspunt moest dienen voor het bepalen van de mate van arbeidsongeschiktheid. In deze bijdrage zal uiteen worden gezet wanneer er sprake is van een medische afzakker, waarom is het van belang en hoe kan dit worden aangetoond.
Bepalen van de mate van arbeidsongeschikt
Als een werknemer door een ziekte of gebrek zijn arbeid niet meer kan verrichten, wordt voor het bepalen van de mate van arbeidsongeschiktheid uitgegaan van het loon dat iemand verdiende voordat hij ziek of (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt werd. De arbeidsdeskundige gebruikt dit (maatman) loon samen met de restverdiencapaciteit om het arbeidsongeschiktheidspercentage te berekenen. De hoogte van het (maatman) loon is van grote invloed of iemand al dan niet in aanmerking komt voor een uitkering en de hoogte van de uitkering.
regel
Afwijken van de hoofdregel
Onder bepaalde omstandigheden moet echter van vorengenoemde hoofdregel worden afgeweken. Dat is als er sprake is van een zogenaamde “medische afzakker”. Hieronder wordt verstaan een werkneafmer die door een ziekte of gebrek (tijdelijk) lager beloond werk gaat doen of om medische redenen de arbeidsurenomvang terugbrengt zonder zich ziek te melden. Als degene later uitvalt uit dat lager betaalde werk en dan pas een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA of ZW) aanvraagt dan zou in zo’n geval toch het voorlaatste werk als uitgangspunt kunnen worden genomen bij het bepalen van de mate van arbeidsongeschiktheid.
Door het UWV wordt niet snel aangenomen dat iemand een medische afzakker is. Zo ook in de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep van 5 januari 2022. Het ging om een werkneemster die eerst werkzaam was als management coördinator, maar nadien was gaan werken als secretaresse/invalleerkracht. Zij had al jaren vage lichamelijke klachten met energetische beperkingen. Na te zijn verwezen naar een neuroloog werd de diagnose MS gesteld. Als gevolg hiervan werd zij volledig arbeidsongeschikt geacht door het UWV. Haar IVA-uitkering werd echter gebaseerd om het laatste lagere loon als secretaresse/invalleerkracht. Ondanks dat de arbeidsdeskundige van het UWV in zijn rapport wel als zodanig had vermeld dat er sprake was van een medische afzakker. Het dossier bevatte volgens de Centrale Raad van Beroep namelijk geen medische gegevens waaruit duidelijk bleek dat zij eigenlijk al eerder arbeidsongeschikt was (zie voor de volledige uitspraak en overwegingen ECLI:NL:CRVB:2022:36).
Voorwaarden medische afzakker
Wordt u binnenkort gekeurd door het UWV voor een ZW of WIA-uitkering en denkt u dat er sprake kan zijn van een medische afzakker dan is het belangrijk dat u dit goed kunt onderbouwen. Zoals hiervoor al uiteengezet, wordt dit niet zomaar aangenomen. Er moet sprake namelijk zijn van een objectief medische noodzaak, bijvoorbeeld op advies van een behandelend arts of bedrijfsarts, dat u minder uren of in een lichtere functie bent gaan werken. De meeste zaken stranden omdat een dergelijk advies ontbreekt. Een brief van de huisarts waarin hij opgemerkt dat het zou helpen om een stapje terug te doen op het werk, in uren en mogelijk ook in taken is onvoldoende om aan te kunnen nemen dat er sprake is van een medische noodzaak (zie ECLI:NL:RBDHA:2021:6324).
In de uitspraak van Rechtbank Midden Nederland van 21-06-2021 werd wel aangenomen dat er sprake was van een medische afzakker. Betrokkene had al vele jaren verschillende aandoeningen en was al vaker uitgevallen. De GZ-psycholoog had ook geadviseerd om verandering in zijn situatie aan te brengen. Een mogelijkheid was volgens haar om de werkweek van betrokkene bij zijn huidige werkgever maximaal 30 uur per week te laten duren in plaats van 40 uur per week (zie ECLI:NL:RBMNE:2021:2663).
Bent u van plan om vanwege medische redenen minder te gaan werken dan is het daarom verstandig eerst in overleg te treden met de bedrijfsarts. Tijdens dit overleg zou u duidelijk uiteen moeten zetten waarom het medisch nodig is om lager betaald werk te accepteren of voor minder uren te gaan werken. Deze medische redenen en eventuele afspraken moeten schriftelijk worden vastgelegd. Als u dan in de toekomst toch onverhoopt mocht uitvallen dan zou dat u bij een arbeidsongeschiktheidskeuring daarmee kunnen aantonen dat u een medische afzakker bent. Dat kan (financiële) problemen voorkomen.
Heeft u vragen over uw ZW- of WIA-keuring neem contact op met Kadanz Advocaten. Heeft u een beslissing ontvangen van het UWV over uw arbeidsongeschiktheid en bent u het niet mee eens dan kunt u ook contact opnemen. mr. Pieter van der Meulen voert regelmatig bezwaar- en beroepsprocedures tegen besluiten van het UWV. Hij is aangesloten bij de specialistenvereniging SSZ Advocaten.